فارسی و انگلیسی تفاوت‌ها و شباهت‌هایی به یکدیگر دارند ، چه در ساختار کلی و ریشه‌ها و یا جزئیات و شاخه‌ها آن‌ها را طریقی به همدیگر نزدیک می‌کند یا از همدیگر متمایز می‌سازد.

یادگیری تفاوت‌های فارسی و انگلیسی هم در یادگیری زبان انگلیسی و هم فهم بهتر آن کمک می‌کنند و شباهت‌های این دو زبان هم کمک می‌کند تا بتوانیم با استفاده از داده‌ها و اطلاعات فارسی خود قدمی بهتر در یادگیری زبان انگلیسی داشته باشیم.

تفاوت‌ها و شباهت‌ها هم در ساختار و هم در نمای کلی و فلسفهٔ زبانی ظاهرشده‌اند و به‌صورت کاملاً ملموسی می‌توان آن‌ها را درک کرد.

زبان فارسی و انگلیسی در چه مواردی با همدیگر تفاوت‌ها و شباهت‌ها دارند؟

چند تفاوت و شباهت عمده بین زبان‌های فارسی و انگلیسی وجود دارد، در این مقاله ابتدا تفاوت‌ها و ویژگی‌های متفاوت آنان بررسی می‌شود و سپس به بررسی شباهت‌ها می‌پردازیم.

تفاوت‌های فارسی و انگلیسی

برای اینکه تفاوت‌های میان این دو زبان را بررسی کنیم ابتدا به تفاوت‌ها زمانی، فرهنگی و سپس به تفاوت‌های ساختاری زبان می‌پردازیم، البته تفاوت‌های ساختاری بسیار گسترده‌تر هستند و کتاب‌ها و مقاله‌های متعددی در مورد آن نوشته‌شده‌اند.

قدمت

قدمت هر یک از این دو زبان با همدیگر متفاوت است، زبان فارسی از زمان مهاجرت تیرهٔ پارس به قسمت‌های غربی فلات ایران شکل‌گرفته است، این زبان در آن موقع صرفاً گویشی بود که بین مردم رواج داشت و با همدیگر صحبت می‌کردند.

البته زبان فارسی آن‌ها در آن زمان کاملاً متفاوت با فارسی فعلی بود و تاریخ قدمت فارسی فعلی به ۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد.

اما زبان انگلیسی که از شاخهٔ ژرمنی است از زمان پیدایش آنگلوساکسون‌ها در حال رواج است و ترکیب آن با عبری تغییرات زیادی را در آن پدید آورده است. این زبان ۴ قرن بعد از میلاد مسیح به زبان انگلیسی‌ای که در حال حاضر می‌شناسیم تغییر کرد.

پس زبان فارسی ازلحاظ پیشینهٔ تاریخی نسبتاً قدیمی‌تر است ولی عدم آشنایی و هم‌زمانی این زبان‌ها باعث شده است تفاوت‌هایی کلی در نحوهٔ گویش و نوشتار این دو زبان باشد.

فرهنگ

فرهنگ یک جامعه همیشه بیشترین تأثیر را بر زبان و گویش مردم دارد، فارسی‌زبان از همان ابتدا به دلیل فعالیت‌های کار و تجارت بیشتر بر مبنای تعامل تجاری و بازاری شکل‌گرفته بود و لغات و اصطلاحات بیشتر دادوستدی بود.

حتی اگر در زبان فارسی حال حاضر نیز دقت کنید، رگه‌هایی از این جنس ادبیات دادوستدی را می‌بینید. به‌طور مثال حتی در بحث‌های احساسی نیز مسائلی نظیر دل دادن و قلوه گرفتن را داریم که نشاءت گرفته از همان فرهنگ بازاری است که حتی در جملات روزمره‌ای که استفاده می‌کنیم هم کاربرد پیداکرده‌اند.

انگلیسی در همان ابتدا زبان تجمل و مادی‌گرایی بود، این زبان از فرهنگ غالب آنگلوساکسون‌ها در آن سال‌ها نشاءت گرفته و تاکنون رسیده است، شهر بریتانیا و قسمت‌های اصلی شهر نمادی از این تجمل آشکار هستند.

درصد استفادهٔ زیاد کلمهٔ Please در جملات انگلیسی نشانگر همان تشریفات تجملی در خانواده‌های انگلیسی است که تأثیر آن به زمان کنونی نیز کشیده است.

اشاره به جنسیت نیز معمولاً از تفاوت‌های این دو زبان است، به‌طور مثال برای کلمهٔ «خواهرزاده» در فارسی هیچ جنسیتی مطرح نمی‌شود اما در زبان انگلیسی برای خواهرزادهٔ دختر کلمه Niece و برای خواهرزادهٔ پسر کلمهٔ Nephew استفاده می‌شود.

ساختار زبان

فارسی ساختار نسبتاً شناخته‌شده‌ای بین ما ایرانیان دارد محل قرارگیری فعل و فاعل و مفعول و … را به‌راحتی می‌توانیم تشخیص بدهیم و از کودکی طبق این قواعد و اصول بزرگ‌شده‌ایم.

در زبان انگلیسی فعل بلافاصله بعد از فاعل قرار می‌گیرد درحالی‌که در زبان فارسی در انتها قرار می‌گیرد، این تفاوت فارسی و انگلیسی بیشتر به این دلیل است که در فرهنگ تعامل انگلیسی‌ها کاملاً بی‌صبرانه عمل می‌کنند و نتیجهٔ آن این است که دوست دارند هر چه سریع‌تر مقصد اصلی و فحوای کلام او یعنی فعل جمله را بدانند.

در میان ما ایرانیان، البته در قرن‌های گذشته این حسن معاشرت به‌قدری زیاد بود که فعل در آخر جمله بود و شنونده بعد از شنیدن جزئیات کامل تازه فعل جمله را می‌شنود که ممکن است معنی جمله را کامل عوض کند.

مورد دیگر تفاوت عددی زبان فارسی و انگلیسی است، اگر دقت کنید ما ایرانی‌ها بیشتر از آنکه درگیر بیان خود عمل در جملات باشیم بیان عدد را در دستور قرار می‌دهیم. در اغلب جملات ما اعداد دخالت دارند و گاهی تعداد بر خود عمل نیز مقدم می‌شوند.

زبان انگلیسی به عدد توجه چندانی نمی‌کند و تا حد امکان ساده‌سازی‌هایی را برای شنونده با کلمات Some, few, little, less و قیدهایی از این قبیل فراهم کنند.

شباهت‌های دو زبان

فارسی و انگلیسی در برخی موارد شباهت‌های زیادی دارند، دو مورد از این شباهت‌ها در نحوه استفاده از قیدها و نیز ریشه سازی را در اینجا توضیح می‌دهیم.

ناگفته پیداست که این شباهت‌ها در موارد جزئی‌تر هم وجود دارند که مثال‌های زیاد از این مورد باعث پراکنده‌گویی می‌شود.

ریشه سازی

فعل‌ها روزبه‌روز در حال گسترش هستند و مخصوصاً در زبان محاوره شاید بیشتر ما هرروز ناخواسته در حال تولید فعل‌های تازه هستیم.

این مورد در زبان انگلیسی و اغلب زبان‌ها نیز اتفاق می‌افتد که مدام بر دایرهٔ لغات آنان افزوده می‌شود و در حالت کلی این خصوصیت پویایی هر زبان و ملتی است.

برای مثال ساختن ریشه‌های تازه در زبان فارسی را با ۲ مثال بیان می‌کنیم: فعل «کپیدن» که از کنایهٔ کپهٔ مرگ را گذاشتن آمده است یا فعل «پوکیدن» که از خستگی و به نحوی احساس پوکی کردن نشاءت گرفته است از این خاصیت ریشه سازی و پویایی زبان فارسی برآمده‌اند.

البته تعداد این فعل‌ها بسیار زیاد است و شاید هرکدام از شما تعداد زیادی از آن‌ها را می‌دانید و در گفتگوی روزمره از آن استفاده می‌کنید.

در زبان انگلیسی هم فعل‌ها به این صورت تغییر می‌کنند به‌طور مثال فعل Adsorb تا دههٔ ۴۰ میلادی وجود خارجی نداشت اما بعدها فعل Absorb که به معنای جذب کردن است تغییر شکل یافت و به‌صورت Adsorb درآمد که به معنای جذب از طریق سطح است.

نکتهٔ دیگر وجود برخی جمع‌های مکسر در فارسی است که از عربی گرفته‌شده‌اند به‌طور مثال جمع مکسر رأس، رئوس است که در انگلیسی هم جمع Vertex به‌صورت مکسر Vortices است.

قیدها و اجزای جمله

در زبان فارسی و انگلیسی شباهت‌هایی ازنظر قیدها و سایر اجزای جمله وجود دارد، البته نحوهٔ چینش ساختار متفاوت است و بیشتر در حوزهٔ کارکرد آن‌ها شبیه‌اند.

به‌طور مثال کلماتی نظیر In و Out و at و … که در زبان انگلیسی بیشتر از هر چیزی استفاده می‌شوند همانند کلمات فارسی برای اعلام زمان و مکان و … استفاده می‌شود.

کلمهٔ of در زبان انگلیسی که بین مضاف و مضاف‌الیه استفاده می‌شود در زبان فارسی همان حکم کسره را پیدا می‌کند.

در تشکیل صفت عالی و تفضیلی مشابهت‌های زیادی بین فارسی و انگلیسی وجود دارد، کلمات تر و ترین که در فارسی برای این کار استفاده می‌شوند در انگلیسی با –er و –est جایگزین می‌شوند.

البته برخی واژگان نیز در این شباهت‌ها همانند هستند، واژه‌هایی نظیر Candy و Sugar و Spinach و بسیاری لغات دیگر که به ترتیب به معنی قند و شکر و اسفناج هستند. شمار این واژه‌ها بسیار زیاد است و می‌توان لغات زیادی را مثال آورد.

البته از واژه‌های دخیل هم نباید گذشت، این واژه‌ها بیشتر از زبان انگلیسی در سایر زبان‌ها وارد می‌شوند. واژه‌هایی نظیر پست و کلاس و تیپ و … همگی واژه‌هایی هستند که از زبان انگلیسی واردشده‌اند.

نتیجه گیری

شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که میان زبان فارسی و انگلیسی بررسی شد در نوع خود جالب‌اند، بررسی رفتاری فرهنگ و تأثیر آن بر زبان می‌تواند شروع خوبی برای مطالعات زبان‌شناسی در حوزهٔ تفاوت‌ها و شباهت‌های زبان فارسی و انگلیسی باشد.

تفاوت به دلیل ناهم‌زمانی زمانی و مکانی یکی دیگر از دلایلی بود که هم در رسم‌الخط و هم گفتار و گویش تفاوت ایجاد کرده بود و ساختار و چیدمان جملهٔ هریک را متفاوت‌تر از دیگری کرده بود.

شباهت‌هایی هم در ریشه سازی و تغییر افعال در هر دو زبان مشاهده می‌شد که آن‌ها هم به دلیل اختلاط فرهنگ‌های مختلف و مهاجرت بوده است، نحوهٔ ریشه سازی و پویایی زبان‌ها و شباهت در گسترش انواع افعال شباهت جالب‌توجهی در نوع خود است.

منبع:ایران اروپا

س.آ