بگذارید این نوشتار را با دو مثال آغاز کنم:
مثال ۱: رهایی از غرق شدن
بنده شنا بلد نیستم ولی یک نکته را خوب یاد گرفتهام. اگر درون آبی آرام افتادم، کمابیش کافی است که دستوپا نزنم. خودبهخود سرم بالای آب میماند و میتوانم تا رسیدن پشتیبانی نفس بکشم.
مثال ۲: رسیدن به قله کوه
برای رسیدن به قلهی کوه نیاز نیست که ورزشکاری کارآزموده باشم و از سوی پرتگاه آن با هزار سختی خود را به بالا برسانم. تنها کافی است که از سویی که شیب کمی دارد، بهصورت آهسته و پیوسته بالا روم.
تلاش کردن به معنی تحمل سختی نیست
هدف از دو مثال بالا این است که بهتر بدانیم که تلاش کردن با دستوپا زدن فرق دارد. خیلی وقتها میشود که درگیر انجام تلاشی بزرگ باشیم ولی احساس خستگی نکنیم و خود را بهسختی نیندازیم. خیلی وقتها نیز احساس میکنیم که درگیر تلاش هستیم و کلی سختی را نیز تحمل میکنیم درحالیکه تلاش ما چیزی جز دستوپا زدن بیهدف نیست و ما را بهجایی نمیرساند. هدف از این نوشتار این است که بفهمیم چگونه میشود به نقطهای جادویی برسیم که در آن انگار همهچیز خودبهخود درگیر کار کردن است. نقطهای که همهی تلاشهایمان لذتبخش و تأثیرگذار است.
همنوایی با طبیعت
برای رسیدن به نقطهای که تلاشمان بدون تحمل سختی باشد، مهمترین نکته این است که بجای اینکه با طبیعت بیرون و درون خودمان بجنگیم، همنوا با آن باشیم. جامعه بشری مدتهاست که با زندگی شهری خو گرفته است. این موضوع باعث شده است که همبستگیمان با طبیعت، کم و کمتر شود. بنابراین به همان میزان که همبستگی ما با طبیعت گسسته است، همنوایی ما نیز با طبیعت کمتر شده است. درگیری که همنوایی با طبیعت بهترین و کارآمدترین روشی است که میتوان با آن زندگی کرد.
در طبیعت همهچیز طبیعی است نه از روی ناچاری
نخستین تفاوت بزرگ ما با طبیعت این است که در طبیعت همهچیز طبیعی است. ولی برای اینکه ما مدتهاست از طبیعت جدا هستیم، یکجورهایی دوست داریم که همیشه هر کاری را بهصورت زوری انجام دهیم. از روی نمونه اگر شما هنرمند هستید. ولی برای اینکه خود یا پدر و مادرتان باور دارند که پول در رشتهی مهندسی است، بهاجبار وارد رشتهی مهندسی میشوید. با این کار در حقیقت با طبیعت خودتان درگیر جنگ هستید و درنهایت هیچگاه از مهندس بودن خود، خرسند نیستید و چهبسا مهندس خوبی نیز نمیشوید. ولی اگر همنوای سرشت خود عمل کنید و وارد رشتهی هنر شوید احتمال زیاد یک بازیگر، نقاش، کارگردان و یا تهیهکنندهی خوبی خواهید شد. کمترین سودش این است که از کار خود لذت میبرید.
طبیعت دارای چرخه و آهنگ است
طبیعت هرروز یکجور نیست بهجای آن دارای چرخه و آهنگ است. طبیعت درون ما نیز از این روند مستثنا نیست. برای نمونه گروهی سپیدهدمها انرژی بیشتری دارند. گروهی دیگر شبها بیشترین کارایی ذهنی را دارند. مشکل آنجایی آغاز میگردد که بخواهیم به جنگ این چرخهها برویم و آنها را بهزور تغییر دهیم. برای نمونه کسی که شبها انرژی بیشتری دارد بخواهد خود را ناگزیر کند که سپیدهدمها انرژی داشته باشد. نهتنها در این راه خود را خسته میکند بدتر از آن، اینکه کارآمدی خود را نیز بهسختی کاهش میدهد. بنابراین بجای اینکه به جنگ طبیعت درون خود برویم بهتر است که آن را بهتر بشناسیم تا بهترین بهره و کارآمدی را از آن داشته باشیم. این کار مانند موجسواری است. موجسواران به جنگ موج نمیروند بهجای آن با انرژی موج همراه میشوند.
طبیعت انعطافپذیر است
طبیعت انعطافپذیری زیادی دارد. برای نمونه اگر چشمهای سر راه به سنگ بزرگی بخورد بهسادگی آن را دور میزند و به راه خود ادامه میدهد. ولی ما یاد گرفتهایم که سفتوسخت باشیم. مشکل سفتوسخت بودن این است که شاید در کوتاهمدت بازدهی خوبی بگیریم ولی بیگمان در بلندمدت خسته میشویم و شکست میخوریم. مشکل دوم سفتوسخت بودن این است که هرگز جذاب نیست و گیرایی موضوع را از میان برمیدارد. تغییر، انعطافپذیری و جریان برای ذهن آدمی جذاب است ولی سفتوسخت بودن پس از چند گاهی خستهکننده و کسلکننده میشود.
طبیعت یادگیری زبان انگلیسی
مطالب بالا به شکلی کلی بیان شد. یعنی میتوانید از آن در همهی جنبههای زندگی خود بهرهمند شوید. ولی چگونه میتوان از مطالب بالا برای یادگیری زبان انگلیسی بهره جست؟
زبان یکی از نخستین مهارتهایی است که از آغاز تولد درگیر یادگیری آن هستیم. طراحی مغز انسان طوری است که بهطور طبیعی بتواند زبان را یاد بگیرد. پژوهشهای علمی نیز نشان میدهد که بهترین راه برای فراگیری زبان دوم به روش طبیعی آن است. بیگمان یادگیری زبان انگلیسی مثل آب خوردن نیست که تلاشی نخواهد. ولی اگر به روش طبیعی زیر پیش بروید در درازمدت بهترین بازده را خواهید گرفت. و از یادگیری زبان انگلیسی لذت خواهید برد. خواندن و شنیدن،
راه طبیعی یادگیری زبان انگلیسی
طبیعیترین راه برای یادگیری زبان انگلیسی نه رفتن به کلاسهای آموزش زبان انگلیسی کسلکننده و نه خواندن کتابهای گرامری و حفظ کردن لغت های انگلیسی است. بلکه خواندن و شنیدن مطالب جذاب و موردنیاز است. این همان راهی است که بچهها با آن زبان مادری خود را با موفقیت یاد میگیرند. بچهها با خواندن کتاب آموزشی زبان مادری خود را یاد نمیگیرند بلکه بیشتر با استفاده از کتاب داستانی که مادرشان برایشان میخواند، مهارتهای ارتباطی خود را بهبود میبخشند. بنابراین هرگاه که در کارآمد بودن روشی شک داشتید، این سؤال را از خود بپرسید که آیا این روش برای کودکان کارآمد هست یا خیر.
چرخهها و آهنگ یادگیری زبان
یادگیری زبان انگلیسی دارای چرخه و آهنگ ویژهی خود است و بایستی در طول یادگیری زبان انگلیسی صبر داشت. هرازگاهی زمان و یا انرژی کمتری برای یادگیری زبان انگلیسی دارید. هرازگاهی نیز انرژی زیادی برای این کار دارید. در نوشتار پیشین توضیح دادم که آهستگی و پیوستگی خیلی در بالا ماندن انگیزه برای یادگیری زبان انگلیسی کمک میکند. بنابراین بهترین آهنگ برای یادگیری زبان انگلیسی این است که هنگامیکه زمان کمتر و انرژی کمتری دارید، یک مقدار کمی زبان انگلیسی بخوانید تا پیوستگی یادگیری حفظ شود. ولی زمانی که احساس میکنید انرژی و زمان زیادی در اختیار دارید بهصورت شدیدتر و عمیقتر مطالب انگلیسی بخوانید. این همان روشی است که در نوشتار فرمول یادگیری برای مهارت بیشتر آن را توضیح دادهام.
اینکه خود را وادار کنید برای زمان چند هفته یا چند ماه بهزور انگلیسی بخوانید شاید در همان دوره به شما کمکی کند ولی بههرحال پس از چندی خسته و کسل میشوید و انگلیسی را برای زمان زیادی کنار میگذارید. بنابراین اگر به موفقیت سالیانه خود نگاهی بیندازید هنگامی موفق خواهید بود که آهسته و پیوسته و با آرامش خاطر به خواندن زبان انگلیسی ادامه دهید.
انعطافپذیری در یادگیری زبان انگلیسی
سعی نکنید که خود را وادار به پیروی از یک روش خاص برای یادگیری زبان انگلیسی بکنید. همانگونه که گفتم خواندن و شنیدن راه طبیعی یادگیری زبان انگلیسی است. بنابراین شما منابع زیادی را در اختیار دارید. گاهی میتوانید از فیلمها برای یادگیری زبان انگلیسی استفاده کنید. گاهی با شنیدن دکلمهها این کار را میکنید. گاهی نیز از شنیدن خسته میشوید و دوست دارید که کتاب داستانی بخوانید. از داستان خسته شدید یک کتاب کاربردی مرتبط با نیازتان بخوانید. خلاصه به یک روش سفتوسخت آموزشی تکیه نکنید و از منابع گوناگون بهره ببرید. اگر تصمیم گرفتهاید که خودتان بهصورت آزادانه زبان انگلیسی را یاد بگیرید، دیگر نیازی ندارید که به برنامهریزیهای سفتوسخت دیگران عمل کنید.